Mont-de-Marsan en Armagnac

De Landes, het beste ligt landinwaarts

Genesteld tussen de immense pijnboombossen en de eerste heuvels van Chalosse strekt zich een streek vol contrasten uit, waar levenskunst, natuur, erfgoed, cultuur en gastronomie zich liefdevol verstrengelen, van de oevers van de Midouze tot de kastelen en domeinen van de Bas-Armagnac, waar al eeuwenlang één van de beroemdste brandewijnen ter wereld wordt gemaakt.

Van Tartas naar Parleboscq
01

Tartas,
aan de Midouze

De eerste stop is in Tartas, één van de oudste steden van Gascogne. Dit stadje, gedeeltelijk aan de Midouze gelegen, splitst zich op in een lage stad met leuke kades en oevers en een hoge stad met fraai erfgoed. Bezoek beslist het Maison dite de Jeanne d’Albret, een monument uit begin 17e eeuw, en de kerk Saint-Jacques, met zijn rijke interieur. Bij de noordelijke uitgang van het dorp is manege Ous Pins nationaal bekend om zijn eventing, maar het is ook het startpunt van vele ruitertochten voor alle niveaus het hele jaar door. In juli en augustus kan je ook vanaf Tartas een afdaling maken in een kano over het rustige water van de Midouze. Om er even heerlijk helemaal tussenuit te zijn.

CANOE SUR LA MIDOUZE
02

Mont-de-Marsan,
stad van feest en beeldhouwkunst

Mont-de-Marsan is een stad op mensenmaat, hartelijk en feestelijk, vooral in juli tijdens het Arte Flamenco festival en de Fêtes de la Madeleine, de twee grote evenementen in het jaar. Ook de rest van de tijd bruist het in het centrum van deze stad aan de oevers van de Midouze van het leven met bars en restaurants, zoals Villa Mirasol, een elegant bouwwerk uit 1912, omgebouwd tot viersterrenhotel en gastronomisch restaurant. Ietsje verderop ligt “les Clefs d’Argent”, één van de vijf sterrenrestaurants van het departement. De “stad met de drie rivieren” bezit ook een rijk middeleeuws erfgoed, met als mooiste onderdeel de Lacataye-donjon. Dit gebouw uit de 15e eeuw herbergt het Despiau Wlérick-museum, één van de belangrijkste musea voor beeldhouwkunst van Frankrijk. Vele kunstwerken verfraaien ook de straten en pleinen van de stad. Mont-de-Marsan is een ideaal uitgangspunt voor natuurlijke activiteiten in de omgeving: fietsen over de voie verte  (“groen fietspad”) van Marsan en Armagnac, kanoën over de Midouze en ponyrijden in dierenpark Nahuques, tenzij u liever even een duik in het meer neemt bij de recreatiebasis van Marsan…

Fêtes de la Madeleine
03

Grenade-sur-l’Adour,
vestingstadje aan het water

Voordat u voet aan de grond zet in Armagnac, moet u even een omweg maken via Grenade-sur-l’Adour, een Engels vestingstadje uit de 14e eeuw dat toezicht hield op de doorgang over de rivier Adour. Op het centrale plein, het Place des Tilleuls, waar drie weekmarkten worden gehouden – op maandag, woensdag en zaterdag – verheffen zich de twee klokkentorens van de kerk Saint-Pierre et Saint-Paul. Het hele plein heeft overdekte gangen met cafeetjes en winkels. Rond het plein liggen pittoreske straatjes die herinneren aan de vroegere versterkingen: rue des remparts (straat van de stadswallen), rue des anciens fossés (straat van de oude stadsgrachten), rue du chemin de ronde (straat van de weergang), waar prachtige vakwerkhuizen te bewonderen zijn.
 Aan de andere kant van de Adour, in Larrivière-Saint-Savin, verheft zich de Chapelle Notre-Dame-du-Rugby, een kapel met een klein museum ernaast, terwijl ten noorden van Grenade-sur-l’Adour, in Bascons, een kapel en een museum gewijd zijn aan de course landaise (traditioneel koeienspel).

Église Saint-Savin-Notre-Dame-du-Rugby
Église Saint-Savin-Notre-Dame-du-Rugby
04

Hontanx,
je waant je in Toscane

We komen dit vestingstadje dat uit slechts één straat bestaat binnen via een oude, versterkte poort die wel iets weg heeft van de Toscaanse campanile, met zijn machicoulis en zijn houten torenomloop die plaats biedt aan de klokken van de kerk Saint-Martin, slechts een paar meter verderop. Ietsje verder in het dorp staat de Saint-Blaise kapel uit de 12e eeuw, vlak naast het kasteel van Aon, een versterkt huis uit de 13e eeuw, massief en streng aanziend, waarin tegenwoordig accommodaties en een restaurant zijn ingericht en evenementen worden gehouden. Het verheft zich hoog boven het Grand Etang, een meer met een molen uit de 14e eeuw, visgelegenheid en de “pont des Nasses”, een brug uit de 15e eeuw van gehouwen steen, in zuiver romaanse stijl. Via drie wandelroutes kan vanaf het dorpsplein de omgeving ontdekt worden.

05

Arthez-d’Armagnac
en het domaine d’Ognoas

Ga om alle geheimen van Armagnac te doorgronden, richting het Domaine départemental d’Ognoas, in Arthez-d’Armagnac. Maak onderweg een tussenstop in het Kasteel van Ravignan, in het gehuchtje Perquie, waar de herinneringen van de militaire, commerciële en religieuze wapenfeiten van de familie De la Croix de Ravignan bewaard worden en waar nog steeds een beroemde Armagnac geproduceerd wordt. Op het Domaine d’Ognoas gaat de rondleiding tot aan de antieke wijnkelder waar het oudste distilleertoestel van Gascogne (1804) troont, dat het keurmerk van Historisch Monument heeft gekregen. Hier kunt u de geest van de Armagnac voelen, het kostbare drankje leren proeven en zelfs verblijven in één van de pachthoeves van het domein. Ognoas is ook het startpunt van meerdere wandelroutes. Na vertrek is een tussenstop in Villeneuve-de-Marsan een must om een terrasje te pakken en wat te drinken, of te genieten van de markt op het dorpsplein, of streekproducten in te slaan in de producentenwinkel Ô Champs…. Of alle drie tegelijk !   

Alambic Domaine Ognoas
06

Roquefort,
een duizendjaar oude stad

Pelgrims die de Vézelay-route nemen, kunnen er niet omheen: de kerk Sainte-Marie de Roquefort, gebouwd in de 12e eeuw van lokale kalkstenen, is één van de opmerkelijkste van de streek. Onderaan de uitloper van het gebergte waar de kerk zich verheft, komen de Estampon en de Doulouze samen. Hun oevers bieden een heerlijke plek om te relaxen of te wandelen. De bezoeker kan ook de middeleeuwse overblijfselen van dit leuke vestingstadje ontdekken, en zijn wallen, torens, steegjes, pleintjes, oude hallen, herenhuizen en de oude gevangenis. Op zaterdag, marktdag, staan de kraampjes langs de avenue die naar de houten arena uit begin jaren vijftig leidt. Breng voor u Roquefort verlaat een bezoek aan het Espace Découverte van Marc Darroze, met zijn collectie van 200 Armagnacs, proefruimte en boetiek. Ook een goede aanrader is een bezoek aan de midden in de natuur gelegen kleine romaanse kapel van Retjons, met zijn fresco’s uit de 13e eeuw.

Roquefort
07

Saint-Justin,
een smakelijke halte

Het vestingstadje Saint-Justin, gesticht in de 13e eeuw, heeft nog steeds een mooi boogplein en vakwerkhuizen die kenmerkend zijn voor de vestingstadjes in Zuidwest-Frankrijk, maar ook drie achthoekige verdedigingstorens, een met bloemen versierde weergang langs oude stadswallen en een merkwaardige gevangenis. Het is leuk de erfgoedroute te volgen en door de straten te wandelen, of een rondje te maken langs caféterrasjes en restaurants. Oostelijk van het dorp verheft zich het kasteel van Fondat, een gebouw uit de 17e eeuw in renaissancestijl met een pittoreske charme, genesteld in het hartje van een park met een uitzonderlijke collectie zeldzame bomen, waaronder een gigantische Zelkova (Japanse iep), uitgeroepen tot boommonument (“Arbre remarquable de France”).   

Saint Justin Mairie
08

Labastide-d’Armagnac, model-vestingstadje

Het is de parel van de Landes en één van de mooiste dorpjes van Frankrijk. De charme van Labastide-d’Armagnac is volledig intact gebleven rond het centrale plein met vakwerkhuizen, zuilen en bogen en de imposante kerk annex vesting. Geniet van deze sfeer op één van de terrasjes, tenzij u liever naar café Tortoré gaat, een paar meter verderop. Het werd geopend in 1885 en is beslist de moeite van een bezoek waard, zowel voor zijn cachet als voor Colette, de onnavolgbare caféhoudster. In de middeleeuwse straatjes is het een aaneenschakeling van kunstenaarsateliers en bezienswaardigheden, bijvoorbeeld de protestantse tempel uit 1607, die tegenwoordig een expositieruimte is. Labastide-d’Armagnac is ook lid van het wereldnetwerk Cittaslow, steden waar men de tijd neemt om te leven! Bij het verlaten van het dorp richting de Gers komt u langs de Chapelle des Cyclistes, een nationale tempel gewijd aan fietsliefhebbers, waar vele truien van fietskampioenen bewaard worden.

Armagnac en fête
09

Gabarret en Escalans, helemaal in het oosten

Op de weg naar Gabarret moet beslist een stop gemaakt worden in Mauvezin-d’Armagnac, een onopvallend vestingstadje bestaande uit slechts één straat, midden in de wijngaarden, en regelrecht afkomstig uit een mantel-en-degenfilm. Gabarret is het laatste stadje in de Landes aan de grens met de Gers en de Lot-et-Garonne, en ook het startpunt van de Voie verte du Marsan et de l’Armagnac, een “groen fietspad” dat naar Mont-de-Marsan leidt en toegang geeft tot de Scandibérique (EuroVelo 3) in de Landes. Bezoek de gekleurde arena, zijn landelijke renbaan en het Maison du Gabardan, het laatste nog overgebleven middeleeuwse huis in het dorp, waar tegenwoordig het VVV en een expositieruimte te vinden zijn en wijn en ambachtelijke en gastronomische producten verkocht worden.
 In het dorpje Escalans, een paar kilometer verderop, verheffen zich de fiere contouren van het kasteel van Caumale, met zijn vijf imposante torens, en het kasteel van Buros, met zijn bistro-restaurant, driesterren-accommodaties en zijn domein waar koeien worden gefokt voor de courses landaises (traditionele koeienspelen).

Château de Buros
10

Parleboscq
het dorp met de zeven kerken

Het laatste dorpje op deze route door de Armagnac-streek in de Landes is Parleboscq, een bijzonder dorpje met niet minder dan zeven kerken. Die van Sarran, Saint-Martin d’Espérous en Saint-Cricq zijn de opmerkelijkste. Via een wandelroute langs wijngaarden, boerderijen, meertjes en eikenbossen kunnen ze bezocht worden. Een andere kerk, die van Laballe, behoort toe aan het wijndomein met dezelfde naam. Een schitterend kasteel waar de achtste generatie afstammelingen van de familie Laudet een liefdesgeschiedenis met Armagnac voortzet die twee eeuwen geleden begonnen is, in 1820, door hun voorvader Jean-Dominique. Op steenworp afstand ligt het kasteel van Lacaze, een onlangs gerenoveerd gebouw uit de 16e eeuw, met een ronde donjontoren achter zijn hoge torentjes van vijf etages met kantelen.